Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Erduran yaşanan depremin gerçekleri ile ilgili aşağıdaki değerlendirmeler de bulundu:

Bilindiği gibi, 24 Mayıs 2014 tarihinde Gökçeada’ nın batısında (~30 km mesafede) yerel saat 12.25′ de yerel deprem büyüklüğü 6.5 olan bir deprem meydana gelmiştir. Deprem Çanakkale ili ve ilçeleri, İzmir, Edremit, Tekirdağ ve İstanbul’ da hissedilmiştir. Depremin meydana geldiği alan Kuzey Anadolu Fayının Ege denizi içerisindeki devamı niteliği taşımaktadır. Geçmiş dönemlerdeki kayıtlara bakıldığında bölgede 1983 yılında Yunanistan açıklarında 6.9 büyüklüğünde Kuzey Ege denizi depremi, 8 Ocak 2013 tarihinde Bozcaada açıklarında 6.2 büyüklüğünde deprem ve 30 Temmuz 2013 Kaleköy-

Gökçeada açıklarında 5.3 büyüklüğünde deprem meydana gelmiş olup toplamda 1900 yılından itibaren aletsel büyüklüğü 5.5′ in üzerinde 17 deprem kaydedilmiştir. Bu tektonik rejim içerisindeki yoğun sismik aktivite dikkate alındığında yaşanan depremin büyüklüğünün sürpriz bir tarafı bulunmamaktadır ve az hasarla da atlatılmıştır. Tarihsel dönemde ise meydana gelmiş çok sayıda deprem kaydı bölge içerisinde bulunmaktadır.  Deprem sonrası ise artçı depremler artan sayı ve azalan büyüklük ile meydana gelmektedir.  Artçı depremler ana depremi yaratan fay düzlemi üzerinde ve faya yakın alan üzerinde olmaktadır. Artçı depremlerin kapladığı alanın görünümü ana deprem sırasında oluşan fayın konumu ve uzanımı hakkında bilgi vermektedir. Yaşanan ana depremin ardından büyüklüğü değişen artçı depremlerin yaklaşık 150 km uzunluğunda dar bir kuşak boyunca KD-GB yönünde dizilim gösterdikleri tespit edilmiştir. Bu durum, artçı depremler ile Saros fayı veya Kuzey Anadolu Fayı üzerinde ki alanlarda gerilme artışına neden olabileceği olasılığını taşımaktadır.

Ayrıca deprem büyüklüğü ve odak mekanizması tespitine yönelik çalışmalar 10 dan fazla uluslararası yerbilimleri ajansı tarafından yapılmıştır. Tespitler sonucunda, deprem büyüklükleri 6.3 ile 7.1 arasında değişirken odak derinlikleri ise 10 km ile 29 km arasında değişmektedir. Yine önceki depremlerde olduğu gibi sunulan değerler birbirleri ile tutarsızlıklar göstererek vatandaşlar arasında yanlış algıların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Çünkü bir depremi tanımlayan parametreleri minumum hata ile belirlemek gerekmektedir. Deprem odak mekanizması çözümleri sağ yanal atımlı faylanma hareketini göstermekte olup Kuzey Anadolu Fay sisteminin Saros’ dan Ege denizine devam eden tektonik rejim ile benzer karakterde olduğunu ortaya koymuştur.

Sismik dalgalar yayıldığı ortamın fiziksel ve zemin özelliklerinden oldukça fazla etkilenir. Kaya içerisinde hızlı ilerleyen sismik dalga gevşek zeminde yavaşlayınca enerjinin korunumu ilkesi nedeniyle genliği büyür ve zemin büyütmesi denilen olayı oluşturur. Bunu en iyi analiz edebilmek için kuvvetli yer hareketi kayıtçılarına ihtiyaç vardır ve yatay yer hareketi ivme-zaman değerlerinin ayrıntılı analizini gerektirir. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından Gökçeada’ da 1 ve Çanakkale’ de 3 adet kuvvetli yer hareketi kayıtçıları işletilmektedir. En büyük yatay yer hareketi ivme değerleri Gökçeada’ da 176.6 gal, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi yerleşkesinde 51.12 gal, Anafartalar’ da 97.47 gal ve Ayvacık 56.33 gal olarak ölçülmüştür. Depremin açığa çıkardığı büyüklük, sığ odak derinliği ve çok değişken yerel zemin koşulları dikkate alınırsa Çanakkale’ de yaşanan depremin büyütülmüş genliklerle şiddetli ve uzun süreli olarak hissedilmesinin olağan bir durum olduğunu nitelendirmektedir. Buna ilaveten, milli ve manevi değerleri yüksek olan Gelibolu yarımadası için doğru-ayrıntılı sismolojik (depremsellik, erken uyarı, deprem parametreleri tespiti, derin yeraltı yapısı) ve tehlike analizleri (yerel zemin koşulları) yapılabilmesi için zayıf ve kuvvetli yer hareketi kayıtçılarının sayılarının şiddetle artırılması gerekliliğinin oldukça fazla önem arz ettiği anlaşılmıştır.

Çanakkale merkezde depremin şiddetini apartmanın 4’ üncü katında merdiven boşluğunda 15-20 sn yaşamış bir deprem bilimci olarak Marmara bölgesi içerisinde yer alan Çanakkale ili ve çevresi için depreme dayanıklı-az katlı yapılar inşa etmenin kaçınılmaz olduğunu hatırlatmak istiyorum. Vatandaşlarımızın bilinçli olması (deprem meydana gelir gelmez insanlar konut ve işyerlerini terk ederek açık alanlarda uzun süre beklemişlerdir), deprem anında paniğe kapılmaması, mobilya vb. eşyalarımızın iyi monte edilmesi ve de anında telefon şebekelerine yüklenilmemesi gerektiği de çıkarılan sonuçlar arasında yer almaktadır. Burada bu büyüklükte bir depremin yaşanmış olması Marmara denizi içerisinde 7.0′ dan büyük bir depremin beklenilmesi ve hazırlık yapılması olasılığını oldukça artırmıştır.

Doç. Dr. Murat Erduran’ın yaptığı açıklma Yeni Şafak Gazetesinde çıkmıştır.

Haberle ilgili ayrıntıya ulaşmak için tıklayınız.